حساسیت (sensitivity) – (2)   همانطور که در قسمت اول اشاره شد حساسیت یک سنجش ایمنی ( به عنوان مثال یک کیت الایزا) به دو عامل شیب منحنی استاندارد و میزان دقت بستگی دارد . برای اندازه گیری میزان حساسیت حداقل 10 تکرار از استاندارد صفر را اندازه می گیرند و پس از محاسبه برای سنجش های الایزا به روش ساندویچ mean+2SD و برای سنجش های الایزا به روش رقابتی mean – 2SD را تعیین و به عنوان کمترین مقدار قابل اندازه گیری آنالیت توسط کیت گزارش می نمایند. عوامل افزایش دهنده حساسیت سنجش ایمنی به روش الایزا این عوامل عمدتا توسط کارخانه سازنده کیت های الایزا لحاظ می شوند که بعضی از آنها در ذیل آورده شده است 1-     سایز سمپل : در مقایسه دو روش (procedure) روشی که سمپل سایز بیشتری دارد از حساسیت بیشتری برخوردار خواهد بود( اما نباید از اثرات ماتریکس هم غافل شد) 2-     زمان : هر چه زمان انجام واکنش بیشتر باشد میزان حساسیت کیت هم افزایش می یابد اما این امر تا زمانی اتفاق می افتد که واکنش به نقطه تعادل نرسیده باشد 3-     دما : با افزایش دما میزان حساسیت کیت افزایش خواهد یافت اما تا جایی که واکنش به نقطه تعادل نرسیده باشد 4-     اضافه کردن ترتیبی (sequential) واکنشگرها بجای همزمانی (simultaneous) اضافه کردن آنها.   عوامل کاهش دهنده حساسیت سنجش ایمنی به روش الایزا این عوامل عمدتا در مراکز مصرف کیت های الایزا اتفاق می افتد و باعث کاهش حساسیت کیت می گردد. 1-     ریاجنت های سرد : 2-     چنانچه دمای آزمایشگاه سرد باشد 3-     عدم شستشوی نامناسب و ناکافی 4-     نگه داری نادرست کنژوگه و افت کنژوگه 5-     رعایت نکردن روش انجام تست و کاهش زمان انکوباسیون ها 6-     ریاجنت ها ی منقضی شده

  حساسیت (sensitivity)- قسمت اول   حساسیت به عنوان کمترین مقدار قابل اندازه گیری آنالیت توسط سنجش ایمنی که قابل تفکیک از مقدار صفر است تعریف می شود . حساسیت یک سنجش ایمنی بازتابی از منحنی استاندارد و میزان میل اتصال آنتی بادی های بکار رفته و نیز مناسب بودن ماتریکسی است که در ساخت استاندارد ها بکار گرفته شده است. حساسیت یک سنجش ایمنی به دو عامل منحنی استاندارد و میزان دقت(CV) بستگی دارد . به عبارتی دیگر برای دو سنجش ایمنی که میزان دقت (نزدیک مقدار صفر) یکسانی باشند آن سنجشی حساستر است که شیب منحنی استاندارد آن بیشتر باشد و همینطور بر عکس برای دو سنجش ایمنی که منحنی استاندارد آنها دارای شیب یکسانی است آن سنجشی حساس تر است که میزان دقت آن بیشتر از دیگری است.

  منابع عدم دقت (imprecision) در الایزا   در کنار ارزیابی دقت لازم است که خطاهای تصادفی و سیستماتیک را کاهش دهید و این حاصل نمی شود مگر با کالیبراسیون دقیق و کنترل کیفی تمام تجهیزات مربوط در آزمایشگاه . آگاهی از اینکه چگونه هر یک از اجزای کیت الایزا و یا اساس سنجش بکار رفته در آن و یا نحوه تفسیر نتایج چگون بر دقت اثر می گذارد سبب خواهد شد که در نهایت کاربر سنجش های الایزا با در نظر داشت این موارد به رضایت نهایی از یک سنجش الایزا برسد. در ادامه بعضی از مواردی که در عدم دقت یک سنجش الایزا موثرند بر شمرده خواهد شد. 1-                              pipetting: سمپلینگ می تواند یکی از منابع عدم دقت باشد که ممکن است از عدم صحت سمپلر یا از عدم دقت سمپلر و یا carry over سمپلر ناشی شود و سبب عدم دقت در سنجش الایزا گردد. 2-                              Separation: جداسازی در سنجش های الایزا بصورت هتروژن باید 100% باشد و این ایده آل است . منظور ما از جداسازی در اینجا جداسازی اتصالات غیر اختصاصی از اتصالات اختصاصی است .عواملی که می تواند تاثیر گذار باشند می توان به این موارد اشاره کرد -          ریاجنتهای سنجش الایزا به عنوان مثال چنانچه محلول شستشو به هر دلیلی از قدرت کافی برخوردار نباشد عملیات جداسازی کامل نخواهد بود و عدم دقت رخ خواهد داد. -          زمان : چنانچه زمان واکنش در سنجش الایزا از روش بیان شده بیشتر باشد سبب ایجاد اتصالات غیر اختصاصی شده وعدم دقت سنجش الایزا بیشتر خواهد شد. -          واکنش های رنگ زایی : چنانچه در واکنش هایی که منجر به تولید رنگ در سنجش الایزا می گردد فاکتور موثری عمل کند عدم دقت سنجش الایزا رخ خواهد داد. به عنوان مثال وجود مداخله گر آنزیم HRP و یا ناپایداری محلول های رنگ زا خود می توانند منابع عدم دقت باشند. 3-                              assay: ممکن است برای سنجش یک آنالیت بتوان چندین روش سنجش مثلا الایزا یا RIA ویا CLIA تعریف کرد که خود هریک از این نوع سنجش ها می تواند عدم دقت مربوط به خود را دارند.